Ev almaq hər bir insanın həyatındakı əsas hadisələrdən biridir. Hədsiz sevinclə yanaşı çoxlu suallar, ehtiyat və həyacan yaradan səbəblər də yaradır. Böyük bir maliyyə öhdəliyinə girməzdən əvvəl, yeni bir binada mənzil alarkən ümumi səhvlərdən birinin buraxmadığınıza əmin olun :
1) Aşağı qiymətlərə aldanmayın. Təəccüblü deyil ki, pulsuz pendir yalnız siçan tələsindədir. Dəyəri bazar qiymətindən aşağı bir əmlak tapsanız , yeni binanın problemli olacağı ehtimalı var.
Bu özünü necə göstərir ?
Birincisi, qiymət dempinqi çox vaxt maliyyə və satış problemlərini gizlədir. Bu , obyektin inşası və evin istifadəyə verilməsi şərtlərinin pozulması ilə bağlıdır. Tikin şirkətinin iflas etməsi və ya layihəni dondurması ehtimalı vardır.
Ikincisi? tikinti prosesi ilə bağlı heç bir problem olmasa da , aşağı qiymət keyfiyyətsiz materiallardan , işçilərdə qənaət haqqında təəssürat yaradır. Bu da evlərin zəif texniki xüsusiyyətləri ( aşağı tavanlar, nazik divarlar, zəif izolyasiya , şübhəli keyfiyyətli pəncərələr, radiatorlar) barədə suallar yaradır.
Üçüncüsü , aşağı qiymətlər çox vaxt cəlbedici olmayan bir panaramanı gizlədir ( qəbirstanlıq, həbsxana , fabrik , lift çatışmamazlığı)
2) Böyük miqdarda reklam etibarlılıq və keyfiyyət göstəricisi deyil. Əgər siz reklam bilbordunda və ya hardasa tikinti şirkətinin reklamını gördünüzsə onun lehinə seçim etmək üçün tələsməyin. Uğurlu marka və aqressiv marketinq siyasəti əməliyyatın təhlükəsizliyinə və keyfiyyətinə zəmanət vermir. Yüksək profilli dələduzluqlar tez tez bu nümunədə olur : aşağı qiymət + kütləvi reklam və da sonra yarımçıq tikinti , yüzlərlə dolandırıcı investor və uzun məhkəmə çəkişmələri.
3) Daşınmz əmlak bazarını araşdırın. Ancaq Bakıda, müxtəlif sinifdə 100-dən çox yaşayış kompleksində yeni bir binada ev ala bilərsiniz. Hamısının da bir sıra üstünlükləri və mənfi cəhətləri var. Bəzi tikin şirkətləri " şəhər içərisində şəhər " konsepsiyasından istifadə edir, bunun sayəsində birinci mərtəbələrdə kafe, minimarket, aptek, bank filialı meydana çıxır və sürücülərə park yerləri verilir. Digərləri öz gəzinti parkları, damda istirahət zonaları , idman və oyun meydançaları ilə geniş bir ərazi yaradır. Bəzi tikinti şirkətləri sosial infrastruktura diqqət yetirir və yaşayış kompleksinin yanında öz ticarət mərkəzlərini, uşaq bağçalarını və ibtidai məktəblərini tikirlər.
Yeni bir binada bir mənzil necə seçiləcəyi sualına tək bir doğru cavab yoxdur. Şəxsi prioritetlərinizə və ehtiyaclarınıza , metroya , iş mərkəzinə , parklara və məktəblərə yaxın olub-olmamasına qərar verin. Ancaq məhləsinə baxıb dərhal qərar verməyin.
4) Tikinti şirkətinin sənədlərini yoxlayın. Şirkətin rəhbərinin kim olduğunu öyrənmək üçün ətrafdan maraqlanın . Əslində evdən çıxmadan belə məlumat ala bilərsiniz. Forumlarda və sosial şəbəkələrdə nəzərdən keçirmməyi laqeyd yanaşmayın.
5) Böyük endirimlər gözləmək həmişə yaxşı bir fikir deyil . Demək olar ki, bütün tikinti şirkətləri mövsümi endirimlər edirlər. Ancaq unutmayın ki, digər alıcılar da sizinlə eyni məntiqdən istifadə edirlər. Bundan əlavə , statistikaya görə, mənzillərin qiyməti hər 1-2 ayda 1-5% bahalaşır. Nəticədə endirimli qiymətlər gözləntilərini qarşılaya bilməz.
Həm də endirim təklifləri həmişə bütün mənzillərə aid deyil, yalnız zəif satılanlara aiddir ( birinci və son mərtəbə, pəncərələrdən zəif görünüşlü mənzil və s ) . Unutmayın ki, tikinti şirkətləri sizin kimi sövdələşmə ilə maraqlanır , buna görə çoxları güzəştə getməyə hazırdır.
Bir alış-veriş etməzdən əvvəl , dövlətdən mənzil ala biləcək vətəndaşlar arasında olmadığınızdan əmin olun. Mövcüd dövlət proqramları ilə xərcləri azalda bilərsiniz.
6) Yalnız mənzilin sahəsinə deyil, ərazi və qiymət nisbətinə də diqqət yetirin, mənzilin planlaşdırılmasınıda nəzərə almalısınız. Əgər mənzilin sahəsi böyük dəhlizlər, girişlər və digər qeyri yaşayış sahələri hesabına böyüdülübsə bunun faydası az olacaq. Erqonomiklik və sahədən faydalı istifadı prioritetdə olmalıdır. Nə qədər hamam otağı istədiyinizi, soyunma və ya qarderobun olub-olmadığını , bütün ailə üzvləri üçün kifayət qədər şəxsi yerin olub olmadığını düşünün.
Getdikcə daha çox tikinti şirkəti fərdi planlaşdırmaya imkan verən daxili divarları olmayan, açıq planları olan mənzillər təklif edirlər. Ancaq mətbəx və vanna otağının onlar üçün qəti olaraq ayrılmış yerlərdə qalacağını unutmamalıyıq.
Mənzilin sahəsinə görə təmir xərclərinin artmasını yaddan çıxarmayın.
7) Tikinti sahəsinə ziyarət edin. Təəssüf ki, belə açıq bir tövsiyə tez tez nəzərə alınmır. Bəzi alıcılar satış ofisindəki menecelerlərlə ünsiyyət qurmaqla , veb saytdakı layihə bəyənnaməsini və məlumatları izləməklə məhdudlaşırlar. Əslində tikinti mərhələsindəki bir mənzil alırsınızsa tikinti sahəsini ziyarət etmək bir şərtdir. Siz prosesin necə irəlilədiyini görəcək, ümumi planda vəd edilənləri və reallıqda gördüklərinizi əlaqələndirə və elan edilmiş daxili infrastruktur üçün kifayət qədər yerin olub olmadığını analiz edə biləcəksiniz.
8) Müqaviləni diqqətlə oxuyun. İdeal olaraq , bütün sənədlər bir mülk vəkili ilə birlikdə ən yaxşı şəkildə təhlil edilir və təsdiqlənir. İlk dəfə bir mənzil alan bir insan üçün bir çox detallar çox mürəkkəb və açıq ola bilməz. Bir konsultasiya , ortaya çıxa biləcək problemləri həll etməkdən daha ucuz olacaq.
Həmçin əgər daxili kredit şərtləri ilə mənzil alınarsa , dolların kursundan asılı olaraq mənzilin bahalaşıb ucuzlaşacağını dəqiqləşdirmək vacibdir. Həmçinin evin sahəsinin tikinti bitdikdən sonra artıq olarsa hər kvadrata görə nə qədər ödəyəcəyinizi bilməlisiniz.
9) Müqavilə bağlamazdan əvvəl pul köçürməyin. Bir mənzil almaq əslində tikintiyə bir sərmayədir, buna görə də hələ tikilməyən bir binada alqı satqı müqaviləsi bağlmaq mümkün deyil, çünki hələ mövcud olmayan bir şeyə sahib olmaq mümkün deyil.
Aşağıdakı hallarda pul köçürməyin :
a) əgər alqı satqı müqaviləsi notarial qaydada təsdiqlənməyib,
b) əgər tikinti şirkəti alqı satqısı notarial qaydada təsdiqlənməyibsə və adi imza ilə sövdələşmə təklif edərsə,
Hər bir halda ödənişin köçürülməsini sübut etmək çətin olacaq.
10) Mənzilin qəbuluna məsuliyyətlə yanaşın. Yeni bir binada bir mənzil seçmə mərhələsini keçmisinizsə və lazimi sənədləri imzalamısınızsa , o zaman ev istifadəyə verildikdən sonra mənzildə son yoxlama və qəbul sənədinin imzalanması olacaqdır. Bu mərhələdə , xüsusilə diqqətli olmalısınız, çünki tikinti şirkətinin səhvləri və çatışmamazlıqlarını cibinizdən çıxan puldur. İmzalamazdan əvvəl görülən işlərin keyfiyyətini, tikinti normalarına və qaydalarına uyğun olub olmadığına , bütün komponentlərin yerində olub olmadığını və s diqqətlə yoxlayın. Tikinti şirkətinə qarşı bir iddianız olduğu təqdirdə bütün uyğunsuzluqları sadalayacaq qüsurlu bir bəyənat hazırlamaq hüququnuz var. Tikinti şirkəti ilə razılaşdırılmış müddət ərzində bu problemləri aradan qaldırmalıdır.
